SBM2024 en op naar 2025

De laatste Vemes-vergadering was bij ons thuis. Het is altijd heerlijk om mijn meetcollega’s uit heel Nederland weer live te zien. ‘Je moet elkaar af en toe kunnen ruiken’, zegt Jan treffend.

Op de agenda: de nieuwe SBM2024.
Eerst iets over de SBM zelf.

SBM staat voor de Standaard voor Bouwbiologische Meettechniek; afgegeven door het IBN. Het is een set richtlijnen voor een gezond binnenklimaat waaronder EMV, straling. Een groep artsen en wetenschappers stelde de eerste versie al in 1992 in Duitsland op. En nu komt het: de richtlijnen zijn onder meer gebaseerd op praktijkervaringen van artsen en patiënten. Dat is een heel andere insteek dan de ICNIRP richtlijnen die de Nederlandse overheid nog steeds hanteert. Daar is geen arts aan te pas gekomen. Die limieten zeggen dus niets over de gezondheid van mensen. Over jou en mij. Laat staan voor elektrogevoelige mensen.

Hoe hanteren we de SBM in de praktijk eigenlijk?
De SBM is best strikt. De limiet voor hoogfrequente zendsignalen ligt bijvoorbeeld bijna een factor miljoen (!) lager dan die van de ICNIRP, die de Nederlandse Overheid nog steeds hanteert. De meetlimieten van de SBM mag je dan ook beschouwen als een voorzorgsbeginsel. Ze hebben betrekking op de slaapplaats, waar het lichaam ‘s nachts herstelt en daarnaast voor plekken overdag waar je je meerdere uren bevindt. In principe werken de SBM limieten prima om mensen met EHS-klachten te laten herstellen of te voorkomen dat ze klachten krijgen. We zijn er dus erg blij mee.

Maar… ze zijn niet in beton gegoten. Hieronder mijn nuances.

1. Ze zijn niet altijd haalbaar
   De 0,1 tot 1 µW/m2 waarde voor zendsignalen ’s nachts bijvoorbeeld haalt bijna niemand. Ik ook niet. Ik heb ontdekt dat 10 tot zelfs 100 µW/m2 goed te verdragen is, als je de andere factoren ook hebt aangepakt.

2. Niet alles hoeft in het groen
   Je kent misschien mijn stokpaardje: zelfs mensen met zeer ernstige EHS-klachten zijn gevoelig voor één tot hooguit twee stralingstriggers. Het is dus zaak om die boven tafel te krijgen. Dat betekent: meetwaarden vaststellen, stap voor stap uitproberen en tenslotte die triggerbron terugdringen. Dat hoeft trouwens niet altijd de bron te zijn die de mensen zelf aanwijzen. Vaak zijn er bronnen ‘onder water’, dus op het vlak van elektriciteit. Meten is weten.

3. Ze zijn niet compleet
   Veel factoren die wij als meetspecialisten in ons meetprotocol meenemen zijn niet, of niet volledig, opgenomen in de SBM. Denk aan netvervuiling, lichtkwaliteit (en onze ideeën daarover) en aanleg van de elektra in je huis, waaronder aarding.

4. Afpellen
   Het herstellen van EHS-klachten verloopt zoals het afpellen van een ui. Je begint met het aanpakken van de factor(en) waarvoor de persoon het meest gevoelig is en die het makkelijkst te fixen zijn. Dan wacht je even af. Vaak verandert dan het klachtenbeeld. Klacht x is verholpen, dan doemen klachten y en z ineens op. Dat betekent meestal niet dat er ineens meer stralingsbronnen zijn, maar dat je (je lichaam eigenlijk) je dan pas bewust wordt van andere bronnen. Meetwaarden zijn daarbij helpend. Nog steeds is van kracht: niet alle stralingsbronnen hoeven weg. Of nul te worden. Als ze maar onder jouw triggerniveau zitten. Dit maakt het aanpassen van je woning dus makkelijker.

5. Van angst naar regie
   Ik krijg regelmatig meetrapporten van meet-cowboys onder ogen. Dat zijn meestal mensen die niet zijn aangesloten bij onze brancheorganisatie Vemes. Soms staat er klinkklare onzin in, soms kloppen de (beperkte) meetwaarden wel, maar ontbreekt een stappenplan. Dan hangen al die meetcijfers als een molensteen om je nek. Want waar moet je beginnen? Is je huis zooo slecht? Het is juist belangrijk om steun te voelen. Dat je weer grip krijgt. Perspectief, dat er stapje voor stapje een weg uit je ellende of onrust is. Want dat kan. Zo sta ik er in.

En de SBM2024?
Voor ons werkgebied: voor het meten van elektromagnetische velden zijn er twee wezenlijke toevoegingen gekomen ten opzichte van de SBM2015:

1. Uitbreiding op paragraaf A1 en A2: “voor de wisselende elektrische en magnetische velden zijn factoren ontwikkeld om frequenties hoger dan de gebruikelijke 50 Hertz of duidelijkere harmonischen (inclusief ‘vuile stroom’) te beoordelen.” Dit is een goed begin, maar er komt meer kijken bij netvervuiling. Gelukkig is daar steeds meer kennis over binnen Vemes.
2. Voor licht, “het standaardpunt A9, dat pas in de laatste SBM-wijziging van 2015 werd toegevoegd, zijn er tot nu toe slechts enkele evaluatiehulpmiddelen in de meetrandvoorwaarden aanwezig. Deze zijn nu uitgebreid en opgenomen in de richtwaarden voor slaapruimtes, waarbij de richtwaarden in essentie gebleven zijn, aangevuld met enkele getalswaarden voor de verlichtingssterkte ’s nachts of de kleurweergave-index en het flikkeraandeel van lampen.” Licht is een belangrijk thema bij EHS, inderdaad, maar ook hier is meer over te vertellen (meten) dan de SBM2024 aangeeft.

Lees de wijzigingen zelf na op de site van Baubiologie.de. NB: de Duitse webtekst is gemakkelijk te vertalen naar het Nederlands via Google.

Wil jij van je EHS-klachten af?
Dat lijkt me een goed voornemen voor het nieuwe jaar!

Begin met een deskundig stralingsonderzoek. Er gaat een wereld voor je open. Stapje voor stapje help ik je vooruit. Ik kom graag bij je langs.

Ik wens je een fijn, gezond en gezellig 2025 toe!